Aandeelhoudersovereenkomst

Als je samen werkt of samen gaat werken met één of meer zakenpartners zorg er dan voor dat jullie de afspraken onderling goed vastleggen. Vragen die jezelf en elkaar moet stellen: wie mag er besluiten nemen, wat gebeurt er als één van de aandeelhouders besluit een jaar te gaan reizen, mag je je aandelen zomaar verkopen en wat gebeurt er met de aandelen als een aandeelhouder overlijdt?

Deze afspraken kan je vastleggen in een zogeheten: aandeelhoudersovereenkomst (de overeenkomst tussen de aandeelhouders). Anders dan bij statuten is een aandeelhoudersovereenkomst niet openbaar en dus niet voor derden inzichtelijk. Heb je een aandeelhoudersovereenkomst nodig of wil je advies over welke afspraken jullie moeten maken, neem dan gerust contact met ons op - wij helpen je graag verder.

Hieronder alvast een aantal belangrijke onderwerpen waar je in ieder geval op moet letten bij het aangaan van een aandeelhoudersovereenkomst:

Besluitvorming

De besluitvorming vindt plaats op meerdere niveau’s. In ieder geval worden besluiten genomen door het bestuur en door de algemene vergadering van aandeelhouders. Op grond van de wet geldt een algemene meerderheid voor de meeste besluiten die genomen moeten worden zoals het uitgeven van aandelen, of het wijzigen van de statuten van de vennootschap. Deze algemene meerderheid houdt in dat een besluit genomen moet worden met in ieder geval 50+1% van de stemmen.

Let op: check altijd de verdeling van de aandeelpercentages in jouw onderneming, wie heb je nodig om een besluit te nemen om een bepaalde meerderheid te halen?

Naast de meerderheid van de stemmen die voor een besluit nodig is, kan er ook een zogeheten quorum gelden. Een quorum betekent dat een x aantal van de aandeelhouders aanwezig dient te zijn op de algemene vergadering. Vooral voor minderheidsaandeelhouders is dit vooral van belang. Ondanks dat minderheidsaandeelhouders niet altijd een doorslaggevende stem hebben, is het wel van belang dat ze betrokken worden in de besluitvorming en daarmee aanwezig zijn en hun vergaderrecht kunnen uitoefenen tijdens een algemene vergadering.

Let op: controleer altijd de definitielijst in een aandeelhoudersovereenkomst, soms zit hier opeens een afwijkende meerderheid van de stemmen in verstopt. Bijvoorbeeld een “Majority Vote” dit lijkt wellicht de gewone meerderheid maar dit kan ook zomaar 80% van de stemmen betekenen. Waardoor een hele andere besluitvorming geldt.

Lock-up

Een lock-up betekent dat een aandeelhouder zijn of haar aandelen in een bepaalde periode niet mag verkopen. Een lock-up is een veelvoorkomend mechanisme in het investeringslandschap. De investeerder die toetreedt wil graag dat de founders voor een bepaalde periode blijven zitten. Daarnaast kan het ook een bepaalde rust in een onderneming creëren, veel aandelentransacties in de start-up fase van een onderneming kunnen een negatief signaal afgeven. Bij beginnende ondernemingen is het dan vaak ook aan te raden om alle aandeelhouders (inclusief investeerders) te binden aan een lock-up.

Duur: een lock-up periode tussen de 2 - 4 jaar is gebruikelijk.

Verplichte aanbieding

De verplichte aanbieding dwingt een aandeelhouder op voorhand zijn of haar aandelen verplicht aan te bieden wanneer bepaalde situaties zich voordoen. Er kunnen zich namelijk omstandigheden voordoen waarbij je alvast een oplossing wil hebben. Bijvoorbeeld: een aandeelhouder gaat scheiden, dan wil je niet dat de aandelen in de boedel vallen waardoor je straks met een echtgenoot van de aandeelhouder aan tafel zit. Een ander voorbeeld is bij overlijden, bij wet is geregeld dat de aandelen overgaan naar diens erfgenaam - maar is dit wel wenselijk? De kans bestaat dat je dan bijvoorbeeld met een kind of echtgenoot aan tafel zit die niets van de onderneming wil weten. En wat als een aandeelhouder failliet gaat en de aandelen terechtkomen in de failissementsboedel?

Deze situaties wil je voor zijn, daarom bevindt zich in de aandeelhoudersovereenkomst altijd een verplichte aanbieding. In deze situaties is de aandeelhouder dus gehouden om de aandelen aan te bieden aan de overige aandeelhouders. De prijs kan de marktwaarde zijn, maar ook een lagere prijs - afhankelijk van de situatie en nader te bepalen in de aandeelhoudersovereenkomst.

Drag- and tag-along

Een drag along bepaling is een regeling ter bescherming van de meerderheidsaandeelhouder. Een meerderheidsaandeelhouder die zijn aandelen wil verkopen kan hiermee de andere aandeelhouders verplichten hun aandelen óók te verkopen aan dezelfde koper. Hierdoor kan een meerderheidsaandeelhouder een exit forceren en worden alle aandelen tegen dezelfde voorwaarden verkocht aan dezelfde koper.

Een tag along bepaling is een regeling ter bescherming van de minderheidsaandeelhouder. Door een tag-along bepaling in de aandeelhoudersovereenkomst op te nemen krijgt de minderheidsaandeelhouder de optie om zijn eigen aandelen ‘mee te verkopen’ aan de koper van de aandelen van de meerderheidsaandeelhouder. De minderheidsaandeelhouder kan dus meeliften bij de verkoop, maar het is geen verplichting.

Blokkeringsregeling

De blokkeringsregeling is een regeling die de mogelijkheid om aandelen van een aandeelhouder over te dragen beperkt. Sinds de komst van de Flex-BV in 2012 is een blokkeringsregeling niet meer dwingend rechtelijk. Wat betekent dat een onderneming ook kan bestaan zonder deze regeling. Echter, is een goede blokkeringsregeling zeer aan te raden. Een veel voorkomende blokkeringsregeling is de aanbiedingsregeling. De aanbiedingsregeling houdt in dat indien een aandeelhouder haar aandelen wil verkopen, zij deze altijd eerst moet aanbieden aan de bestaande aandeelhouders. Hiermee voorkom je dus dat een totale vreemde zomaar aan de aandeelhouderstafel plaatsneemt.

Werknemersparticipatie

Een steeds populairder middel op de arbeidsmarkt is werknemersparticipatie. Dit zijn vormen waarbij de werknemer naast een regulier salaris kan mee profiteren van bijvoorbeeld de dividenden van een onderneming of kan meedelen in de verkoopopbrengst indien de onderneming op een gegeven moment wordt verkocht. In de aandeelhoudersovereenkomst staat vaak een bepaling over werknemersparticipatie opgenomen waarbij een bepaald percentage van de aandelen wordt gehanteerd welke gereserveerd is voor werknemers om mee te profiteren.

Vragen of advies nodig bij het opstellen van je eigen aandeelhoudersovereenkomst? Neem gerust contact met ons op - wij helpen je graag verder.